„Trzy światy księcia Mieszka. Piastowska siedziba na Ostrowie Lednickim”
Wystawa czasowa prezentuje epokę wczesnego średniowiecza w kluczowym momencie budowy państwa polskiego poprzez Ostrów Lednicki – rezydencjonalno-stołeczne centrum państwa piastowskiego.
Organizatorzy:
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Kuratorzy:
Joanna Witulska (MAB)
dr Andrzej Kowalczyk (MPPL)
Termin ekspozycji wystawy:
26.06.2020 – 28.02.2021
Patronat honorowy:
Na wystawie można:
- zobaczyć ponad 300 zabytków ilustrujących historię ośrodka rezydencjonalnego na Ostrowie Lednickim,
- obejrzeć rekonstrukcje monumentalnej zabudowy kamiennej, budynków mieszkalnych oraz mostu odnalezionych w tym miejscu,
- usłyszeć dźwięki ilustrujące życie trzech głównych warstw społecznych wczesnego średniowiecza,
- obejrzeć film z badań podwodnych Instytutu Archeologii UMK na Ostrowie Lednickim,
- obejrzeć film „Wyspa władców” w reżyserii Zdzisława Cozaca, z serii Tajemnice Początków Polski.
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie ma niecodzienną możliwość zaprezentować jeden z największych w Polsce i najbardziej różnorodnych zabytków z X-XII w. odkrytych na Ostrowie Lednickim i w jego najbliższej okolicy – ponad 300 wyjątkowych eksponatów wypożyczonych ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Wystawa ta powstała dzięki współpracy tych Muzeów, sprawujących opiekę nad Pomnikami Historii, tj. Rezerwatem Archeologicznym w Biskupinie i wyspą Ostrów Lednicki. Miejsca te o najwyższej wartości historycznej, naukowej i kulturowej stanowią jedne z najważniejszych turystycznych atrakcji na Szlaku Piastowskim.
Poprzez wystawę przedstawiamy tytułowe „trzy światy” wczesnego średniowiecza: życie na dworze władcy, aspekt chrystianizacji i kultu chrześcijańskiego oraz pracę „zwykłych” ludzi, wytwarzających dobra m.in. zaspokajające potrzeby władcy. Najlepszym przykładem pozwalającym chociażby w części, zaprezentować życie ludzi w centrum kluczowych wydarzeń, pośrednio i bezpośrednio kształtujących państwo polskie jest Ostrów Lednicki. Na największej z wysp jeziora Lednica znajdują się pozostałości rezydencjonalno-stołecznego grodu z przełomu X i XI w. stanowiącego wraz z mostami, pobliskimi osadami, cmentarzyskami, placami targowymi rozbudowane centrum osadnicze.
W oparciu o zabytki z osady przygrodowej na Ostrowie Lednickim przedstawiamy wytwórczość wczesnośredniowieczną, między innymi garncarstwo, bednarstwo, stolarstwo, kowalstwo czy rogownictwo. Prezentujemy narzędzia rolnicze – takie jak: sierpy, półkoski, radlice, przedmioty służące do połowu ryb – haczyki, ościenie, sieci, a także dłubankę – łódź wykonaną z jednego pnia drzewa.
Na wystawie prezentujemy makietę kamiennego pałacu Mieszka I z unikatową kaplicą, w której znajdują się baseny chrzcielne oraz model kościoła grodowego, w którym najprawdopodobniej pochowano przedstawicieli rodu Piastów oraz przechowywano cenne relikwie. Zwiedzając wystawę można obejrzeć najstarsze na ziemiach polskich przedmioty związane z kultem chrześcijańskim – stauroteka, czyli relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego, grzebień o przeznaczeniu liturgicznym wykonany w kości słoniowej, trójramienny trybularz z żelaza z otworami do zawieszenia kadzielnicy, kościane płytki ze skrzynki relikwiarzowej, czy też pozłacane okucie księgi liturgicznej.
Ekscytująca jest niewątpliwie historia ukryta za uzbrojeniem odnalezionym głównie w okolicach przepraw mostowych łączących wyspę z brzegami jeziora. W jednej z największych gablot pokazujemy 23 topory, 22 groty włóczni, 3 miecze, hełm z nosalem, kolczugę oraz elementy wyposażenia jeździeckiego, zabytki stanowiące część najcenniejszej w Polsce i unikatowej w skali Europy kolekcji wczesnośredniowiecznych militariów z Ostrowa Lednickiego i jego najbliższej okolicy.
Wystawa przemawia do widza nie tylko obrazami, ale również dźwiękami – usłyszymy zarówno te, które towarzyszą nurkom podczas eksploracji dna jeziora, jak i prawdopodobne odgłosy trzech części Ostrowa Lednickiego sprzed tysiąca lat – zgiełk osad, dźwięki książęcej biesiady oraz refleksyjny śpiew towarzyszący pierwszym mszom.
To tylko część z elementów wystawy „Trzy światy księcia Mieszka. Piastowska siedziba na Ostrowie Lednickim”. Jest to jedna z najbardziej kompleksowych i złożonych ekspozycji czasowych, prezentowanych w ostatnich latach w Muzeum Archeologicznym w Biskupinie. Z racji rodzinnego charakteru obu muzeów wystawa zaopatrzona jest w liczne elementy skierowane do najmłodszych – umożliwiające jej zrozumienie oraz pobudzające ciekawość.